กล้วยไม้สกุลต่างๆ ที่น่าสนใจสำหรับประเทศไทยมีดังนี้
1) กล้วยไม้ที่มีการเจริญเติบโตแบบฐานร่วม (sympodial growth)
1) กล้วยไม้ที่มีการเจริญเติบโตแบบฐานร่วม (sympodial growth)
ชื่อไทย | ชื่อทางพฤกษศาสตร์ | ชื่อย่อ | คำอ่านอักษรไทย |
1. รองเท้านารี | Paphiopedilum | Paph. | พาฟิโอเพดิลัม |
2. หวาย | Dendrobium | Den. | ด็นโดรเบียม |
3. ซิมบิเดียม | Cymbidium | Cym. | เซิมบิเดียม |
4. ออนซิเดียม | Oncidium | Onc. | ออนซิเดียม |
5. คัทลียา | Cattleya | C. | คัทลียา |
2) กล้วยไม้ที่มีการเจริญเติบโตแบบฐานเดี่ยว (Monopodial growth)
ชื่อไทย | ชื่อทางพฤกษศาสตร์ | ชื่อย่อ | คำอ่านอักษรไทย |
6. กุหลาบ | Aerides | Aer. | แอริดิส |
7. ช้าง | Rhynchostylis | Rhy. | ริงโคสไตลิส |
8. แมลงปอ | Arachnis | Arach. | อแรคนิส |
9. รีแนนเธอรา | Renanthera | Ren. | รีแนนเธอรา |
10. ฟาแลนอปซิส | Phalaenopsis | Phal. | ฟาแลนอปซิส |
11. ม้าวิ่ง | Doritis | Dor. | โดไรติส |
12. เข็ม | Ascocentrum | Asctm. | แอสโคเซ็นตรัม |
13. แวนดา | Vanda | V. | แวนดา |
14. แวนดอปซิส | Vandopsis | Vaps. | แวนดอปซิส |
ในแต่ละสกุลที่กล่าวมานี้แบ่งย่อยออกเป็นชนิด เช่น สกุลเข็ม ที่พบในประเทศไทยและมีความสวยงาม มี 3 ชนิด
คือเข็มม่วง (Ascocentrum ampullaceum) เข็มแดง (Ascocentrum curvifolium) และเข็มแสด
(Ascocentrum miniatum)
โปรดสังเกตการเขียนชื่อวิทยาศาสตร์กล้วยไม้ ซึ่งใช้หลักการเดียวกันกับการเขียนชื่อสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ คือ นำหน้า
ด้วยชื่อสกุล และตามด้วยชื่อชนิด ชื่อสกุลเขียนขึ้นต้นด้วยอักษรตัวใหญ่
ชื่อชนิดเขียนขึ้นต้นด้วยอักษรตัวเล็ก เพื่อให้ง่ายแก่การสังเกต ถ้าพิมพ์กำหนดให้ใช้ตัวเอน ถ้าเขียนให้ขีด
เส้นใต้ ที่กล่าวนี้เป็นกฏเกณฑ์สำหรับกล้วยไม้ชนิดแท้เท่านั้น นอกจากนั้นแล้วท้ายชื่อชนิดจะมีชื่อนักวิทยาศาสตร์
ผู้ตั้งชื่อกล้วยไม้ชนิดนั้น ๆ กำกับไว้ด้วย เช่น Aerides krabinse Seidenf.คำแรกเป็นชื่อสกุลอ่านว่า แอริดิส
คำถัดมาเป็นขื่อชนิดอ่านว่า กระบี่เอนเซ คำสุดท้ายเป็นชื่อย่อของ ฯพณฯ ไซเดนฟาเดน ผู้ตั้งชื่อกระบี่เอนเซ
ชื่อเต็มของท่านคือ Gunnar Seidenfaden อดีตเอกอัครราชทูตเดนมาร์กประจำประเทศไทย ซึ่งเป็น
นักพฤกษศาสตร์ที่มีความสามารถเป็นเยี่ยม
การมีชื่อผู้ตั้งชื่อกล้วยไม้นั้น ๆ กำกับไว้ด้วย ก็เพื่อป้องกันการสับสนเพราะมีกล้วยไม้บางชนิดมีคนตั้งชื่อไว้หลาย
ชื่อ แล้วนักพฤกษศาสตร์ก็ยังหาข้อยุติไม้ได้ว่าจะเลือกใช้ชื่อใด เมื่อมีชื่อผู้ตั้งเขียนกำกับไว้ด้วย ก็จะลดความสับสนลง
ไปได้มาก ชื่อคนตั้งท้ายชื่อกล้วยไม้นี้เมื่อเขียนไม้ต้องขีดเน้นใต้ เมื่อพิมพ์ให้ใช้ตัวตรงธรรมดาไม่ต้องใช้ตัวเอน
สำหรับ ผู้ปลูกเลี้ยงกล้วยไม้ทั่ว ๆ ไป เมื่อเขียนชื่อกล้วยไม้จะไม่เขียนชื่อผู้ตั้งเอาไว้ก็ได้ แต่ถ้าเป็นการเขียนเอกสาร
ทางวิชาการเกี่ยวกับกล้วยไม้ชนิดนั้น ๆ โดยตรง ขอแนะนำให้เขียนกำกับไว้ด้วยจะดูน่าเชื่อถือกว่า และไม่สับสน
สำหรับกล้วยไม้ลูกผสม ไม่มีชื่อชนิด (specific name) แต่จะมีชื่อลูกผสม (grex name)มาแทนและให้เขียนขึ้นต้นด้วย
ตัวใหญ่เช่นเดียวกับชื่อสกุลและไม่ต้องขีดเส้นใต้ หรือพิมพ์ด้วยตัวเอน เช่นตัวอย่างในกรอบข้างล่าง
คือเข็มม่วง (Ascocentrum ampullaceum) เข็มแดง (Ascocentrum curvifolium) และเข็มแสด
(Ascocentrum miniatum)
โปรดสังเกตการเขียนชื่อวิทยาศาสตร์กล้วยไม้ ซึ่งใช้หลักการเดียวกันกับการเขียนชื่อสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ คือ นำหน้า
ด้วยชื่อสกุล และตามด้วยชื่อชนิด ชื่อสกุลเขียนขึ้นต้นด้วยอักษรตัวใหญ่
ชื่อชนิดเขียนขึ้นต้นด้วยอักษรตัวเล็ก เพื่อให้ง่ายแก่การสังเกต ถ้าพิมพ์กำหนดให้ใช้ตัวเอน ถ้าเขียนให้ขีด
เส้นใต้ ที่กล่าวนี้เป็นกฏเกณฑ์สำหรับกล้วยไม้ชนิดแท้เท่านั้น นอกจากนั้นแล้วท้ายชื่อชนิดจะมีชื่อนักวิทยาศาสตร์
ผู้ตั้งชื่อกล้วยไม้ชนิดนั้น ๆ กำกับไว้ด้วย เช่น Aerides krabinse Seidenf.คำแรกเป็นชื่อสกุลอ่านว่า แอริดิส
คำถัดมาเป็นขื่อชนิดอ่านว่า กระบี่เอนเซ คำสุดท้ายเป็นชื่อย่อของ ฯพณฯ ไซเดนฟาเดน ผู้ตั้งชื่อกระบี่เอนเซ
ชื่อเต็มของท่านคือ Gunnar Seidenfaden อดีตเอกอัครราชทูตเดนมาร์กประจำประเทศไทย ซึ่งเป็น
นักพฤกษศาสตร์ที่มีความสามารถเป็นเยี่ยม
การมีชื่อผู้ตั้งชื่อกล้วยไม้นั้น ๆ กำกับไว้ด้วย ก็เพื่อป้องกันการสับสนเพราะมีกล้วยไม้บางชนิดมีคนตั้งชื่อไว้หลาย
ชื่อ แล้วนักพฤกษศาสตร์ก็ยังหาข้อยุติไม้ได้ว่าจะเลือกใช้ชื่อใด เมื่อมีชื่อผู้ตั้งเขียนกำกับไว้ด้วย ก็จะลดความสับสนลง
ไปได้มาก ชื่อคนตั้งท้ายชื่อกล้วยไม้นี้เมื่อเขียนไม้ต้องขีดเน้นใต้ เมื่อพิมพ์ให้ใช้ตัวตรงธรรมดาไม่ต้องใช้ตัวเอน
สำหรับ ผู้ปลูกเลี้ยงกล้วยไม้ทั่ว ๆ ไป เมื่อเขียนชื่อกล้วยไม้จะไม่เขียนชื่อผู้ตั้งเอาไว้ก็ได้ แต่ถ้าเป็นการเขียนเอกสาร
ทางวิชาการเกี่ยวกับกล้วยไม้ชนิดนั้น ๆ โดยตรง ขอแนะนำให้เขียนกำกับไว้ด้วยจะดูน่าเชื่อถือกว่า และไม่สับสน
สำหรับกล้วยไม้ลูกผสม ไม่มีชื่อชนิด (specific name) แต่จะมีชื่อลูกผสม (grex name)มาแทนและให้เขียนขึ้นต้นด้วย
ตัวใหญ่เช่นเดียวกับชื่อสกุลและไม่ต้องขีดเส้นใต้ หรือพิมพ์ด้วยตัวเอน เช่นตัวอย่างในกรอบข้างล่าง
Vanda Rothschildiana | ลูกผสมระหว่าง Vanda sanderana x Vandacoerulea | ||
Vanda Rose Davis | ลูกผสมระหว่าง Vanda Rothschidiana x Vandacoerulea | ||
Ascocentrum Sagarik Gold | ลูกผสมระหว่าง Ascocentrum miniatum - เข็มแสด x Ascocentrum curvifolium - เข็มแดง |